Na alle recente aandacht voor het initiatief Universiteit met de buurt besteedt de Universiteit van Maastricht in het kader van het speerpunt “Van de (Eu)regio, voor de (Eu)regio” nu ruim aandacht aan het werk van de Stichting Samen Groener Maastricht, die ontstond na de Maastrichtse burgertop in 2015.

Hieronder het artikel van Sanne Tummers en twee van de foto’s van Harry Heuts. Er staan er nog veel meer op de website van de Maastrichtse Universiteit.

Na een zonnige lenteweek, valt het weer op deze derde zaterdag van maart een beetje tegen met een temperatuur die amper de tien graden aantikt. Niet dat het van enige invloed is op het enthousiasme van de tuingroep van stichting SamenGroenerMaastricht. Net als iedere zaterdagochtend, komen zij ook vanochtend bij elkaar om samen de handen uit de mouwen te steken in het Viegenpark, een groene strook in Maastricht Noord-West, tussen de wijken Caberg en Malpertuis.

Vandaag is de opkomst zelfs nog iets groter dan normaal, dat heeft ermee te maken dat er een speciale ‘afval prikactie’ op het programma staat. Na een warme begroeting, waarbij even snel de laatste nieuwtjes vanuit het park worden uitgewisseld, pakt iedereen zijn gereedschap of een prikker en zak en gaat aan de slag. “Het prikken van afval in het hele Viegenpark is niet iets dat we iedere week doen,” vertelt Igo Gorissen. “Normaal gesproken komen we ieder dinsdag- en zaterdagochtend met een vaste groep vrijwilligers bij elkaar en houden we ons vooral bezig met het onderhoud van de tuin in het park. Het prikken van zwerfafval doen we eens in de zoveel tijd. Daarvoor melden zich vaak meer buurtbewoners. Dat is heel mooi om te zien. Helaas is het nog steeds hard nodig.”

Ontmoeten in het groen

Als buurtbewoner is Igo vanaf het begin betrokken bij de activiteiten en is hij ook een van de oprichters van de stichting Samen Groener Maastricht. Igo: “Ik was aanwezig bij de Burgertop in 2015. Daarin werd gesproken over de leefbaarheid in de buitenwijken van Maastricht. Belangrijke uitkomst van die bijeenkomst was dat de mogelijkheden om elkaar te ontmoeten in dit deel van Maastricht erg gemist werden. Voor mijzelf iets waar ik me graag actief voor wilde inzetten. Zelf hechtte ik daarnaast veel belang aan meer groen in de wijk. Twee dingen die eigenlijk heel mooi samengaan.” Zo dacht ook filosofe Klasien Horstman erover. Vanuit haar onderzoek naar ‘de gezonde buurt’ voor de Universiteit Maastricht organiseerde zij die Burgertop destijds in Maastricht Noord-West, samen met de gemeente. Ook zij pikte de signalen op dat de sociale armoede, waar zo veel over gesproken wordt in buitenwijken van steden, een belangrijke oorzaak heeft in het weghalen van publieke ontmoetingsplekken. Om haar onderzoek verder uit te kunnen voeren, besloot ze dat ze zelf meer onderdeel wilde worden van de buurt. Op die manier wilde zij zich inzetten om meer ontmoetingsplekken te creëren in de wijk.

UM samen met de buurt

Op die manier is er een mooie samenwerking ontstaan tussen de wijk en de Universiteit Maastricht. Iets wat je als vrijwilliger of bewoner echter niet altijd meteen merkt. “Dat hoeft ook niet”, zo vertelt Klasien. “Waar nodig vertellen we dat wij ook met onderzoek bezig zijn, daar zijn we transparant over. Maar we zijn er vooral om iets bij te dragen vanuit onze kennis en expertise, om mee te denken en te helpen. Het biedt ons bovendien de kans om iets terug te doen en zelf de handen uit de mouwen te steken, zoals hier vandaag.”

“En het is zeker handig,” vult Ine Orbons aan. “Met de UM als achterban is het voor ons als kleine stichting soms net iets makkelijker om zaken geregeld te krijgen bij bijvoorbeeld de gemeente of andere instanties. Ook scheelt het dat Klasien een groot netwerk heeft dat ze kan inschakelen om ons met de juiste personen in contact te brengen.” Ook Ine is een van de vrijwilligers van het eerste uur. “In de coronatijd wandelde ik een keer met een vriendin door het park. Eigenlijk merkte ik de tuin toen pas echt op. Ik werd nieuwsgierig. De tuin lag er op dat moment enigszins verwaarloosd bij. Ik wilde er meer over weten en zocht het op. Zo kwam ik in contact met Igo en de stichting SamenGroener. Ik ging aan de slag als vrijwilliger en sindsdien vind je me hier dus elke dinsdag- en zaterdagochtend. Heerlijk vind ik het, om op deze manier met groen bezig te zijn, maar ook om een aantal vaste gezichten te treffen hier en samen aan de slag te gaan om er iets moois van te maken.”

Dat lijkt te zijn gelukt, door de inzet van de tuingroep ligt de tuin er inmiddels weer mooi bij. Toch is er nog genoeg werk te doen. “Zeker nu de winter net voorbij is.” Ine wijst naar de kruidentuin die net nieuw is aangelegd en de ijzeren constructie bij de entree van de tuin. “Die willen we zo snel mogelijk met planten laten begroeien zodat die mooi groen gehuld zal zijn.”

Even later komt ook Henk op zijn scootmobiel de tuin binnengereden. Met zijn 92 jaar is hij de oudste vrijwilliger van de tuingroep. Na het overlijden van zijn vrouw vond Henk in de tuingroep een fijne plek om onder de mensen te komen, lekker buiten te zijn en nog iets bij te kunnen dragen in zijn wijk. Ondanks zijn hoge leeftijd is hij beslist niet minder actief en betrokken. Hij haalt zijn eigen kniematje en gereedschap tevoorschijn, klimt uit zijn scootmobiel en duikt met zijn handen het perkje in. Ondertussen maakt hij een praatje met vrijwilligers Bernadette en Toos die hun afvalprikker net hebben neergelegd en nu het onkruid in de verschillende perken te lijf gaan.

Geen groene vingers

“Ik ben anderhalf jaar geleden vanuit Veldwezelt in België naar hier verhuisd. Vanuit mijn appartement kijk ik uit op het park en de tuin. Ik bedacht me dat het leuk zou om een groepje samen te stellen om iets met het park en de tuin te doen,” vertelt Bernadette over haar start bij de tuingroep. “Ik ben met pensioen en was op zoek naar activiteiten om nieuwe mensen te leren kennen. Toen ik op een gegeven moment zag dat er mensen aan het werk waren, ben ik gaan kijken. Zo kwam ik erachter dat zo’n groep al bestond, dus ik heb me meteen aangemeld. Nu ik zelf geen tuin heb, vind ik het fijn dat ik hier toch nog in het groen bezig kan zijn.” Of je per se groene vingers moet hebben om aan te kunnen sluiten? “Nee hoor, helemaal niet!” Zo beaamt ook Toos. “Het is handig als je iets weet, maar anders zijn er genoeg anderen die je kunnen helpen. Ik heb in afgelopen jaren juist heel veel nieuws bijgeleerd.” Ook Toos wilde na haar pensioen graag iets in de natuur doen en ontdekte tijdens het wandelen in de coronaperiode pas deze tuin. “Je bent altijd geneigd om richting de stad te gaan, maar ik heb nu ontdekt dat er heel dichtbij, in mijn eigen wijk, ook heel veel leuks te doen is.”

Aan tafel

Een ochtend ‘SamenGroener’ wordt steevast afgesloten met koffie en lekkers aan een van de grote picknicktafels in de tuin. De tafels zijn redelijk recent door de gemeente geplaatst in de tuin. Een heel welkome aanvulling, vertelt Ine. “Sinds die tafels met banken er staan, zie je meteen dat dit mensen aantrekt om plaats te nemen. Het nodigt uit om aan te schuiven en een praatje te maken. Precies waarvoor deze plek bedoeld is. De poortjes naar de tuin zijn tenslotte altijd open voor iedereen.”
Versterking

Een mooi plaatje op deze zaterdagochtend. Het zonnetje laat zich inmiddels gelukkig ook nog zien. Tevreden wordt het meegebrachte tuingereedschap weer opgeborgen in de fietstassen. “Stromend water, elektriciteit en een plek om materialen op te bergen; dat staat nog wel hoog op onze wensenlijst,” vertelt Klasien. “Nu moeten we telkens spullen meesjouwen. Ook water, als we straks in dit weer veel water moeten geven. Dat is best een opgave. Er is nog wel wat werk te verzetten en onderhoud blijft nodig, maar de tuin ligt er nu mooi bij. Ik ben er trots op wat we de afgelopen jaren samen hebben gerealiseerd op deze plek.” Versterking is altijd welkom, zo laat Klasien weten. Toch is het niet iets waar heel actief voor geworven wordt. “Mensen moeten weten dat deze plek er is, maar het moet toch vanuit henzelf komen om mee te willen doen. Dat kunnen en willen we niemand opleggen. Iedereen is welkom om te komen kijken of gewoon eens een ochtend mee te helpen. Wedden dat je dan vanzelf blijft hangen!”