Het was een eervol verzoek om samen met Mare Knibbe de themaredactie te vormen van het eerste 2024 nummer van Stadwerk. Magazine voor professionals op het gebied van de leefomgeving.

We laten in de diverse bijdragen zien dat een gezonde stad niet de optelsom is van de gezondheid van individuele bewoners, maar een verhaal over de openbare ruimte: ruimte voor jongeren en ouderen, en voor mensen en hun honden. Ruimte voor ontmoeting en voor democratische conversatie. Met ook een mooi verhaal van fotograaf Rufus de Vries over het buurtleven dat hij in beeld brengt.

Themanummer 01 2024, Gezonde openbare ruimte

Een goede gezondheid, wie wil dat nou niet? En toch lijkt ons gedrag daar niet altijd mee in overeenstemming. Er wordt nog steeds gerookt en (overmatig) gedronken, ongezond gegeten, ruim de helft van de bevolking haalt de beweegnormen niet en we hebben veel te veel stress. Dat is aan de ene kant een individuele verantwoordelijkheid van ons allemaal. Aan de andere kant kunnen en moeten we als samenleving collectief aan de slag.

Neem de openbare ruimte. Daar liggen veel kansen om mensen aan te zetten tot gezond gedrag. Bijvoorbeeld door de openbare ruimte zo in te richten dat deze sporten en bewegen stimuleert. Maar dat is niet het enige. Eenzaamheid kan onze gezondheid bijvoorbeeld danig ondermijnen; het wordt wel de tuberculose van de 21e eeuw genoemd. Daar kunnen we wel wat mee in de openbare ruimte: we maken plekken waar het goed toeven is, waar mensen samenkomen en de drempel om een praatje aan te knopen laag is.

Wat hebben we nodig voor ‘gezonde’ ontmoetingsplekken? Het moet er netjes, schoon en goed onderhouden uitzien. We hebben daarvoor, overigens niet alleen om redenen van gezondheid, een uitgebreide praktijk in het leven geroepen. Maar het is meer dan dat. En voor dat ‘meer’ moeten we onze vertrouwde wereld van assets en beheerplannen verlaten. We moeten als het ware met bewoners meekijken, hun sociale gedrag bestuderen en daar plekken optimaal op inrichten. Pas dan pak je de volle gezondheidswinst in de openbare ruimte.

In dit themanummer van Stadswerk magazine doen we precies dat: we verkennen het sociale domein om voeling te krijgen met het sociale gedrag van mensen in de openbare ruimte. De redactie heeft daarbij hulp ingeroepen van twee gezondheidswetenschappers van Universiteit Maastricht, Mare Knibbe en Klasien Horstman. Dat heeft een rijke oogst opgeleverd. Hopelijk helpt dat om ook in uw praktijk een sociale bril op te zetten en te zien wat openbare ruimte, los van het reguliere beheerwerk, nog meer nodig heeft om mensen te verleiden tot gezond gedrag.

Coverbeeld: www.rufusdevries.nl