Onlangs las ik in de NRC dat de directeur van de RIAGG Rijnmond weigert mee te doen met de meldcode huiselijk geweld en daardoor drie ton subsidie verliest. Of dit een verstandige actie is van de RIAGG Rijnmond kan ik niet helemaal overzien, maar ik bespeur bij mezelf dat deze daad als zodanig mijn vertrouwen in de jeugdketen meer goed heeft gedaan dan alle beleid van het Ministerie voor Jeugd en Gezin bij elkaar.
Ik heb persoonlijk niet veel reden om geen vertrouwen te hebben in de jeugdketen. Op het consultatiebureau en door de schoolarts altijd netjes geholpen. Maar de ongebreidelde signaleringen van risico’s in allerhande ICT systemen door steeds meer professionals in de jeugdketen neemt schrikbarende vormen aan. Deze technieken kosten handen vol geld, hebben tal van onvoorziene effecten en zijn een bedreiging voor de privacy. Wat nog het ergste is, ouders en kinderen hebben er niets over te zeggen.
Stoere praat en verlegenheid
De jaren van vrijheid, blijheid inzake de jeugd zijn duidelijk voorbij. Kinderen moeten zich fatsoenlijk gedragen en de bandbreedte van fatsoen wordt alsmaar kleiner. Ouders van kinderen die daar niet eenvoudig in passen worden steeds gemakkelijker gecriminaliseerd. Mijn puberzoon had met carnaval te veel gedronken, maar is dat een reden voor signalering? Dit is geen pleidooi voor alcoholgebruik onder jongeren, maar wel tegen de obsessieve en weinig relativerende toon als het gaat om de uitspattingen van de jeugd. Zelfs overgewicht bij kinderen wordt steeds vaker gezien in termen van kindermishandeling. Bij beleidmakers is de stoere praat niet van de lucht. Ondertussen zie ik bij veel professionals vooral verlegenheid. Het lef om op ouders af te stappen is niet zo groot – en dat is ook niet verwonderlijk want als het gaat om de melding van vage en arbitraire vermoedens. Hun primaire doel om mensen te helpen wordt gefrustreerd door risico-technieken die wel veel signaleren maar weinig helpen. Met geweldstragedies als excuus, worden alle ouders object van toezicht en controle.
Het belang van ouders
Waar hebben ouders nu het meeste belang bij? Niet bij dreigende taal. Niet bij obsessief risicobeheer: overgewicht, alcohol, blowen, niet ontbijten, te weinig slapen, te veel tv, te weinig vriendjes, te laat zindelijk, te vroeg lopen, te slim, te dom … het kan niet op. Niet bij totalitaire instituties. Niet bij onzekere, aarzelende, humorloze professionals. Waar hebben ze wel belang bij? Wordt het geen tijd om dat eens aan ouders te vragen? Als de jeugdketen een markt zou zijn in plaats van een monopolist, waar ik als zodanig geen voorstander van ben, zou ik als ouder mijn diensten halen bij organisaties zoals de RIAGG Rijnmond.
